آشنایی با داروی ایبوپروفن Ibuprofen

ایبوپروفن (Ibuprofen) چیست؟

ایبوپروفن یا بروفن داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی است که برای تسکین علائم آرتریت (التهاب مفصل)، دیسمنوره (قاعدگی دردناک)، حملات نقرس و آسیب‌های حین ورزش و نیز به عنوانتب‌بر و ضد درد به ویژه در دردهای ناشی از التهاب استفاده می‌شود.

این دارو بیشتر با نام ژنریک بروفن (Brufen) شناخته می‌شود. ادویل (ایبوپروفن)، موترین (Motrin) و نورفن (Nurofen) از دیگر نام‌های ژنریک آن هستند.

سازمان بهداشت جهانی بروفن را در فهرست داروهای اساسی قرار داده است. این فهرست داروهایی را در بر می‌گیرد که باید در هر مرکز درمانی موجود باشند…wikipedia

اطلاعات دارویی:

نام ژنریک (علمی): بروفن (Brufen) ادویل (ایبوپروفن)، موترین (Motrin) و نورفن (Nurofen)

موارد و مقدار مصرف

الف) آرتریت ، نقرس، درد پس از کشیدن دندان:
بزرگسالان: از راه خوراکی، مقدار ۸۰۰-۳۰۰ میلی‌گرم ۴-۳ بار در روز مصرف می‌شود. حداکثر مقدار مصرف mg/ day 3200 است.

ب) آرتریت جوانان :
کودکان: از راه خوراکی ، مقدار mg/kg/day 40-20 در سه یا چهار مقدار منقسم مصرف می‌شود. در موارد خفیف‌تر بیماری، بیماران ممکن است به مقدار mg/kg/day 20 در مقادیر منقسم پاسخ دهند.

پ) کاهش تب :
بزرگسالان: از راه خوراکی، مقدار ۴۰۰-۲۰۰ میلی گرم هر ۶-۴ ساعت، برحسب نیاز، مصرف می‌شود. مقدار مصرف نباید از mg 1200 در روز بیشتر و یا طولانی تر از سه روز باشد.
کودکان ۶ ماه تا ۱۲ سال: اگر درجه حرارت بدن ۳۹ درجه سانتی‌گراد یا کمتر باشد ، مقدار mg/kg/day 5، و اگر درجه حرارت بدن بیشتر از ۳۹ درجه سانتی‌گراد باشد، مقدار mg/kg/day 10 از راه خوراکی مصرف می‌شود. حداکثر مقدار مصرف توصیه شده mg/kg/day 40 است.

ت) دیسمنوره اولیه :
بزرگسالان : mg 400 خوراکی هر ۶-۴ ساعت مصرف می‌شود.

ث) درد خفیف تا متوسط ، سردرد، کمردرد و دردهای خفیف ناشی از سرماخوردگی:
بزرگسالان : mg 400 هر ۶-۴ ساعت مصرف می‌شود.
کودکان: mg/kg 10خوراکی هر ۸-۶ ساعت مصرف می‌شود. بیشترین میزان قابل مصرف در روز mg/kg 40 می‌باشد.

مکانیسم اثر
مکانیسم اثر این دارو مشخص نیست. به نظر می‌رسد ایبوپروفن ساخت پروستاگلاندین را مهار می‌سازد.

تداخل دارویی

مصرف همزمان با داروهای ضد انعقادی و ترومبولیتیک (مشتقات کومارین، هپارین، استرپتوکیناز، اوروکیناز) ممکن است اثرات ضد انعقادی را تشدید کند.
در صورت مصرف همزمان با داروهایی که موجب مهار تجمع پلاکتی می‌شوند، مانند کاربنی سیلین تزریقی، دکستران، دی پیریدامول، پیپراسیلین، اسیدوالپروئیک، موگزالاکتام، آسپیرین، سالیسیلاتها، یا سایر داروهای ضد التهابی، ممکن است مشکلات خونریزی دهنده ایجاد شود.
مصرف همزمان با سالیسیلاتها، داروهای ضد التهاب، الکل، کورتیکوتروپین، یا استروئیدها ممکن است بروز عوارض گوارشی، از جمله زخم و خونریزی، را افزایش دهد.
آسپیرین ممکن است فراهمی زیستی ایبوپروفن را کاهش دهد.
مصرف همزمان با انسولین یا داروهای خوراکی پایین آورنده قند خون، به دلیل تأثیر پروستاگلاندینها بر روی متابولیسم گلوکز ، ممکن است اثرات کمی قند خون را تشدید کند.
ایبوپروفن ممکن است موجب جابجایی داروهایی که به مقدار زیادی به پروتئین پیوند می‌یابند، از محلهای پیوند آنها شود.
مصرف همزمان با مشتقات کومارین، فنی توئین، وراپامیل، یا نیفدیپین ممکن است موجب بروز مسمومیت شود.
مصرف همزمان با ترکیبات طلا، دیگر داروهای ضد التهابی، یا استامینوفن، ممکن است بروز مسمومیت کلیوی را افزایش دهد.
ایبوپروفن ممکن است کلیرانس کلیوی متوترکسات و لیتیم را کاهش دهد.
ضد اسیدها ممکن است جذب ایبوپروفن را کاهش دهند.
ایبوپروفن ممکن است اثربخشی مدرها و داروهای کاهنده فشار خون را کاهش دهد. مصرف همزمان با مدرها ممکن است مسمومیت کلیوی را افزایش دهد.
در مصرف همزمان با مهارکننده های ACE ممکن است کاهش حاد عملکرد کلیوی ایجاد شود.

اثر بر آزمایشهای تشخیصی

ایبوپروفن می‌تواند غلظت گلوکز خون، هموگلوبین، هماتوکریت، نوتروفیل، WBC، RBC، پلاکت و گرانولوسیت را کاهش، سطوح ازت اوره خون، کراتینین، پتاسیم سرم و ترانس آمیناز سرم را افزایش دهد.

فارماکوکینتیک

جذب: ۸۰% از دارو از راه گوارشی جذب می‌شود.
پخش: به میزان زیادی به پروتئین پیوند می‌یابد.
متابولیسم: در کبد متابولیزه می‌شود.
دفع: عمدتاً از راه ادرار ، و مقداری نیز از طریق صفراوی دفع می‌شود. نیمه عمر پلاسمـایی ایـن دارو ۴-۲ ساعت است.

موارد منع مصرف و احتیاط

موارد منع مصرف: حساسیت مفرط شناخته شده نسبت به این دارو ، در بیمارانی که مصرف آسپیرین یا دیگر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی در آنها موجب بروز نشانه‌های آسم ، کهیر، رینیت، پولیپ بینی، آنژیوادم می‌شود. سه ماهه آخر بارداری به دلیل ایجاد اشکال در زمان زایمان و یا مشکلاتی برای جنین.

موارد احتیاط: بیماری گوارشی با سابقه ابتلای به آن، بیماری کبدی یا کلیوی، نارسایی قلبی جبران نشده، اختلالات خونریزی دهنده (ممکن است موجب بدتر شدن این موارد شود)، زخم معده.

اشکال دارویی

Tablet: 200, 400mg
Capsule: 200, 400mg
Suspension: 100 mg/5ml

اطلاعات دیگر درباره ایبوپروفن

طبقه‌بندی فارماکولوژیک: ضد التهاب غیر استروئیدی.
طبقه‌بندی درمانی: ضد درد غیرمخدر، ضد تب، ضد التهاب.

ملاحظات اختصاصی

علاوه بر ملاحظات مربوط به تمام داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، رعایت موارد زیر نیز توصیه می‌شود:

۱ـ برای به دست آوردن حداکثر نتیجه در آرتریت، ممکن است به ۲-۱ هفته درمان مداوم با ایبوپروفن نیاز باشد با این وجود، علائم بهبودی می‌تواند طی هفت روز ظاهر شود.
۲ـ وضعیت قلبی ـ ریوی باید دقیقاً پیگیری شود. علائم حیاتی ، بخصوص تعداد ضربان قلب و فشار خون بیمار کنترل شود. بیمار را باید از جهت احتمال احتباس مایعات تحت نظر داشت.
۳ـ در طول درمان با ایبوپروفن، عملکرد چشمی و گوشی بیمار باید به‌طور مرتب کنترل شود.

نکات قابل توصیه به بیمار

۱ـ قبل از مصرف هر گونه داروی بدون نسخه با پزشک خود مشورت کنید.
۲ـ از خود درمانی با ایبوپروفن به مدت بیش از ۱۰ روز (جهت اثر ضد درد آن) یا بیش از ۲/۱ گرم در روز خودداری کنید. اگر تب بیش از سه روز ادامه یافت از مصرف ایبوپروفن خودداری کنید، مگر آنکه توسط پزشک تجویز شده باشد.
۳ـ در صورت بروز هر گونه عوارض جانبی به پزشک اطلاع دهید. این عوارض معمولاً به مقدار مصرف دارو بستگی دارد.
۴ـ به منظور جلوگیری از بروز صدمات، تا مشخص شدن اثر دارو بر موازین ایمنی را رعایت کرده و از انجام فعالیتهای مخاطره آمیزی که احتیاج به هوشیاری ذهنی دارند خودداری کنید.
۵ـ داروها را طبق دستور تجویز شده مصرف نموده و نیاز به پیگیری پزشکی را فراموش نکنید.

مصرف در کودکان و سالمندان

مصرف در سالمندان: بیماران بزرگتر از ۶۰ سال ممکن است نسبت به اثرات سمی ایبوپروفن حساس تر باشند. کمترین مقدار مؤثر دارو باید مصرف شود.

مصرف در کودکان: ایمنی و کارآیی این دارو در کودکان زیر ۶ ماه ثابت نشده است.

عوارض جانبی مصرف ایبوپروفن

اعصاب مرکزی: سردرد ، سرگیجه، مننژیت آسپت یک، اضطراب.
قلبی ـ ‌عروقی: ادم، احتباس مایعات، ادم محیطی.
پوست: خارش، بثورات پوستی، کهیر، سندرم استیونس جانسون.
گوش: وزوز گوش.
دستگاه گوارش: ناراحتی اپی‌گاستر، تهوع، خونریزی گوارشی، یبوست، بی اشتهایی، اسهال، دفع خون مخفی، سوءهاضمه، زخم گوارشی، نفخ، سوزش سردل.
ادراری ـ تناسلی: نارسایی کلیوی حاد، ازوتمی، سیستیت، خون در ادرار.
خون: آگرانولوسیتوز، آنمی، آنمی آپلاستیک، لکوپنی، نوتروپنی، پان سیتوپنی، طولانی شدن زمان خونریزی، ترومبوسیتوپنی.
تنفسی: برونکواسپاسم.

مسمومیت و درمان

تظاهرات بالینی: سرگیجه، خواب آلودگی، پارستزی، استفراغ، تهوع، درد شکم، سردرد، تعریق، نیستاگموس، آپنه و سیانوز.

درمان: با واداشتن بیمار به استفراغ توسط شربت ایپکا یا شستشوی معده، باید محتویات معده را خالی کرده و ذغال فعال از طریق لوله بینی ـ معدی به بیمار تجویز گردد. مراقبتهای علامتی و حمایتی (حمایت تنفسی و تصحیح عدم تعادل آب و الکترولیت ) برای بیمار فراهم شود. شاخصهای آزمایشگاهی و علائم حیاتی باید دقیقاً کنترل شود. دیورز قلیایی ممکن است دفع کلیوی را افزایش دهد. دیالیز به دلیل آنکه ایبوپروفن به مقدار زیادی به پروتئین پیوند می‌یابد ، دارای ارزش ناچیزی است.

مصرف در دوران بارداری و شیردهی

رده بندی بارداری: رده C (در سه ماه آخر بارداری رده D)

مصرف در شیردهی: ایبوپروفن به مقدار قابل توجهی در شیر ترشح نمی‌ شود. با این وجود مصرف این دارو در دوران شیردهی توصیه نمی‌ شود.

 

منبع : دانشنامه پزشکی