آشنایی با استان فارس+تصاویر استان فارس

اقلیم : معتدل
نام قدیم : پارسه
مساحت : ۱۲۲۶۰۸
جمعیت (۱۳۸۹) : ۴۵۹۶۶۵۸

استان فارس یکی از ۳۱ استان ایران است .که در بخش جنوبی این کشور واقع شده‌است. این استان با مساحتی در حدود ۱۲۲٬۶۰۸ کیلومتر مربع، پنجمین استان بزرگ و با جمعیتی معادل ۴٬۵۲۸٬۵۱۳ نفر، بر طبق برآورد جمعیتی سال ۱۳۸۹ خورشیدی سازمان ملی آمار ایران، چهارمین استان پرجمعیت ایران به‌شمار می‌رود. بر اساس تقسیمات کشوری اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۰ خورشیدی، استان فارس به ۲۹ شهرستان، ۹۴ شهر، ۸۳ بخش و ۲۰۴ دهستان تقسیم شده‌است.

بین مدارهای ۲۷ و ۳۱ درجه عرض شمالی و نصف النهار های۵۰و۵۵ درجه طول شرقی قرار گرفته است این استان از شمال با استان اصفهان ،از شمال شرقی با استان یزد از شرق با استان کرمان از شمال غربی با استان کهگیلویه وبویراحمد ،از غرب با استان بوشهر واز جنوب با استان هرمزگان همسایه است این استان دارای ۲۶ شهرستان ،۷۶ بخش، ۱۹۷ دهستان و۷۸ شهر می‌باشد.

موقعیت استان فارس در نقشه کشور ایران

در استان فارس دریاچه‌های متعددی وجود دارد . بیشترین تعداد دریاچه‌های دائمی کشور در استان فارس وجـود دارد. این دریاچه‌ها نقشی مهم در چرخه زیست محیطی و طریقه زندگی دارد . دریاچه‌های استان فارس را می‌توان به دریاچه‌های آب شور و دریاچه‌های آب شیرین تقسیم بندی نمود. دریاچه‌های آب شور استان عبارت است از : دریاچه مهارلو، بختگان، طشک و هیرم. دریاچه‌های آب شیرین استان عبارت است از : دریاچه پریشان، تالاب ارژن، برم شور، دریاچه کافتر، هفت برم، دریاچه سد درودزن. وسعت دریاچه‌های شور استان تقریبأ ۱۴۵۰۰۰ هکتار و وسعت دریاچه‌های آب شیرین تقریبأ ۳۰۰۰۰ هکتار می‌باشد.

پوشش گیاهی استان فارس را درختان جنگلی و گیاهان دارویی و صنعتی تشکیل می‌دهد، از مهم‌ترین گونه‌های درختی این استان عبارتند می‌توان به بادام کوهی، بنه و بلوط و برخی از گیاهان دارویی و صنعتی که شیرین بیان، گل گاوزبان، کتیرا، آنغوزه و گون برخی از این گونه‌ها هستند. مناطق حفاظت شده استان فارس محل رویش بسیاری از گونه‌های گیاهی منطقه می‌باشند. پارک ملی بمو واقع در شمال شهر شیراز از نظر پوشش گیاهی بسیار غنی و قابل اهمیت است و تا کنون بالغ بر ۲۸۰ گونه گیاهی در آن شناسایی و نمونه برداری شده‌است.

رونق صنایع مربوط به گاز در کشور و همجواری استان فارس با منطقه گازی پارس جنوبی و نیز وجود ظرفیت‌های فراوان در واحدهای بزرگ صنعتی نظیر شرکت پتروشیمی شیراز، پالایشگاه شیراز و دیگر صنایع شیمیایی استان از قابلیت‌های مهم استان در این زمینه می‌باشد. در این ارتباط می‌توان جهت توسعه صنایع پایین دستی شیمیایی و پتروشیمی و پلاستیک در استان اقدام نمود. علاوه بر این سرمایه گذاری در احداث بیش از ۱۱ پتروشیمی مصوبه هیات دولت از مهمترین پتانسیل‌های این بخش می‌باشد.

پرورش انواع حیوانات و پرندگانی که طی قرن‌های متمادی با عنایت به سازگاری اقلیم در زیستگاه‌های طبیعی استان زندگی کرده اند از جمله قابلیتهای سرمایه گذاری استان می‌باشد. حدود ۷/۹ درصد از جنگل‌ها و ۴/۹ درصد از مراتع کشور به استان فارس اختصاص دارد .

فارس در کتیبه‌های هخامنشی به صورت پارسه و در نوشته‌های یونانی به شکل پرسیس آمده و معرب آن فارس است.

یونانیان نام ایالت پرسیس را به اشتباه بر تمام ایران اطلاق می‌کردند. در جنوب ایران تا کرانه‌های خلیج فارس، سرزمینی گسترده است که از روزگاران باستان، پارس (فارس) نام داشته و از آغاز دوره اسلامی مرکز آن شیراز بوده است . این سرزمین، از چند هزار سال پیش زیستگاه پر رونق اقوام بومی ایران، و به ویژه، عیلامیان بوده و از این قوم، آثار بسیاری در گوشه و کنار فارس، هم چون کورنگون ممسنی، نقش رستم، تخت جمشید ( مرودشت) به جای مانده است . سه هزار سال پیش از این، قومی که خود را آریایی می‌خواندند، از جنوب روسیه امروزی به فلات ایران سرازیر شدند و پس از زد و خوردهای فراوان با بومیان آن سامان، به پیروزی رسیدند و برای خود سکونتگاه هایی بر پا داشتند . بیشتر این آریاییان، چوپان و گله دار و کوچ نشین بوده زندگی قبیله ای داشتند . دین آنان، گونه ای بینش توحیدی بود. آنان به خدای یگانه و بزرگی به نام اهورامزدا ایمان داشتند و نیروهای طبیعی، مانند: آب، آتش، باد، خاک و خورشید را دارای فره ایزدی پنداشته سرچشمه بدی‌ها و تاریکی‌ها را در وجود اهریمن می‌جستند. این آریاییان، قبیله‌های بزرگی داشتند که معروف‌تر از همه پارسیان، مادها، سکاها، بلخیان، سغدیان، خوارزمیان، هراتیان و پارتیان بودند . همه این قبیله‌ها به یک زبان بزرگ اما با لهجه‌های متفاوت سخن می‌گفتند و سرزمین خود را به نام ” آریا وئیج” (ایران ویج) می‌خواندند . پارسیان، یکی از اقوام ایرانی بودند که در سه هزار سال پیش به فارس آمدند و در چند مکان، از جمله در انشان (مالیان در ۴۶ کیلومتری شمال شیراز) و پاسارگاد ساکن شدند . پایتخت آنان، نخست پاسارگاد بود که بعدها، به همدان انتقال یافت.

پوشاک مردمان فارس
به دلیل گوناگون فرهنگی،بسیار متنوع است از این رو به پوشاک سنتی عشایر کوهمره سرخی اشاره می‌شود:

پوشاک مردان: لباس مردانه سنتی عشایر فارس از اجزای زیر تشکیل شده است :
قبا(ارخالق) : پوشش اصلی بدن است ک درازای آن تا روی کفش (ملکی) می‌رسد و مچ پا را می‌پوشاند . قبا لباسی گشاد است و تحرک در راه‌های کوهستانی را ممکن می‌سازد. پارچه‌ی آن ضخیم و به رنگ‌های الوان گاه با نقش ستاره و ماه همراه است . رنگ‌های سبز و قرمز جلف محسوب می‌شود .
شال: روی قبا و دور کمر بسته می‌شود. شال حدود ۷ تا ۲۵ متر پارچه دبیت مشکی یا قهوه ای رنگ است که چند ردیف به طرز مخصوصی دور کمر پیچیده می‌شود .
چقه : روی قبا می‌پوشند و به عبا شباهت دارد . پارچه آن نازک و سوراخ دار و از جنس پشم است . آستین‌های آن کوتاه است.زیباترین و گران‌ترین چقه،چقه سفید بود که کلانتر به عنوان عیدی به جوانان برجسته میداد.
از غذاها و خوارکی‌ها مخصوص استان فارس می‌توان آش کارده، آش سبزی صبحانه،کلم پلوی شیرازی، کوفته هلو، آلو دو پیازه، کوفته سبزی، فالوده، دم پخت عدس عدس و کلم چنگال نام برد.

زبان و گویش مردم استان فارس : زبان بیشتر مردم فارس فارسی است و به گویش‌های مختلف از جمله شیرازی گویش لاری و لری و شمال فارس صحبت می‌کنند.

تنوع اقلیم و منابع خدا داد فارس به حدی گسترده است که به حق آن را ایران کوچک خوانده اند . در این استان انواع محصولات سالانه و دائمی کشور کشت می‌شود . فارس بیش از ۱۳ سال است که مقام نخست را در تولید و فروش گندم مازاد به دولت در اختیار دارد . ذرت دانه ای و علوفه ای ، گیاهان علوفه ای ، مرکبات ، خرما ، زعفران ، انجیر ، انواع انگور و سیب ، تولید انواع محصولات دامی و لبنی همچون گوشت قرمز ، شیر و فرآورده‌های آن ، چرم ، صنایع غذایی و … از دیگر محصولات و تولیدات استان می‌باشند که به دلیل گوناگونی آب و هوا و درجه حرارت در این استان تولید می‌شوند .

مهمترین رودخانه استان رود کر است که از ارتفاعات شمال غربی اقلید سرچشمه می‌گیرد و پس از پیوستن به رودخانه سیوند در انتهای دشت کربال به دریاچه بختگان می‌ریزد . در حال حاضر بر روی رودخانه کر سد درودزن وجود داشته است و برروی رودخانه سیوند نیز سدی به همین نام در حال احداث است . از دیگر رودهای مهم استان رود مند است که از کوههای شرق دشت ارژن سرچشمه گرفته و پس از طی پهنه استان به خلیج فارس می‌ریزد . بر روی این رودخانه نیز سدهای سلمان فارسی و سد تنگاب در دست احداث است . دریاچه‌های بختگان ، طشک ، مهارلو ، کافتر ، پریشان ، دشت ارژن ، هفت برم و دریاچه سد درود زن پهنه‌های آبی مهم استان هستند . از میان این دریاچه‌ها بختگان با وسعت ۷۳۷ کیلومتر مربع و دریاچه مهارلو با ۳۵۰ کیلومتر مربع بیشترین وسعت را داشته و دریاچه پریشان (فامور) نیز تنها دریاچه آب شیرین کشور است . فزون براین دریاچه‌های بختگان ، دشت ارژن و پریشان از نظر بین المللی نیز دارای اهمیت بوده و محل اقامت پرندگان مهاجر متنوع و تحت حفاظت ملی و بین المللی می‌باشند .

اقلیم فارس را می‌توان به ظور کلی به ۳ دسته مناطق سردسیر ، مناطق معتدل و مناطق گرمسیر تقسیم کرد . حداقل درجه حرارت در دی ماه(سردترین ماه سال ) بین ۷-۲ درجه زیر صفر و حداکثر آن نیز در گرمترین ماه سال (مرداد ماه ) بین ۴۰-۳۵ درجه می‌باشد . از نظر میزان بارندگی نیز استان فارس به ۳ منطقه مشخص شرقی (کمترین میزان با ۲۵۰-۱۴۰ میلیمتر ) ، مرکزی و غربی (بیشترین میزان بارندگی با ۸۰۰-۴۰۰ میلی متر ) در سال تقسیم می‌شود .

تولید انواعی از صنایع دستی در مناطق عشایری و روستایی و نیز در شهرهای استان فارس رواج دارد. بیشترین تعداد صنعتگران دستی در گروه بافته‌های داری – قالی، گلیم و گبه – قرار دارد . پس از آن باید از خاتم – خاتم سازی و خاتم کاری و پس از آن معرق چوب، منبت کاری چوب، ریزه کاری، نقاشی روی چوب سفال و سرامیک سازی، کاشی معرق کاشی هفت رنگ و نقاشی روی سفال یاد کرد. از رشته‌های رایج در استان فارس طراحی و نگارگری ( نگارگری، گل و مرغ سازی، تذهیب و تشعیر ) است. رنگرزی گیاهی و استفاده از مواد ملونه طبیعی در رنگرزی خامه و ابریشم نیز کاری پررونق در استان فارس است. در زمینه فلز کاری و هنرهای مرتبط با فلز نیز استان فارس از سابقه طولانی برخوردار و آثار نقره کاری و قلمزنی روی نقره آن شاخص است. سایر رشته‌های صنایع دستی رایج در این استان عبارتند از : دوخت لباسهای محلی عروسک سازی، در پیکر تراشی، نمدمالی، سراجی، رودوزی‌های سنتی، بافتنی ها، نقشه کشی فرش و گچ گلیم.

فهرست مکان های گردشگری استان فارس

آرامگاه شاهچراغ، شیراز

آبشار مارگون سپیدان

باغ جهان نما، شیراز

سراسرنمای تخت جمشید، در استان فارس

سراسرنمای نقش رستم، در استان فارس

تقسیمات استانی فارس
بر طبق آخرین تقسیمات کشوری اردیبهشت سال ۱۳۹۰ خورشیدی، استان فارس دارای ۹۴ شهر، ۲۹ شهرستان، ۸۳ بخش و ۲۰۴ دهستان می‌باشد. شهرستان‌های آباده، ارسنجان، استهبان، اقلید، بوانات، پاسارگاد، جهرم، خرامه، خرم‌بید، خنج، داراب، رستم، زرین‌دشت، سپیدان، سروستان، شیراز، فراشبند، فسا، فیروزآباد، قیر و کارزین، کازرون، کوار، گراش، لارستان، لامرد، مرودشت، ممسنی، مهر، نی‌ریز شهرستان‌های این استان هستند

منبع :
ichto .ir
farsvet .ir
investinfars .ir
farsp .ir
تیشینه
ویکیپدیا