استان اردبیل (سرزمین چشمه های بهشتی)
اقلیم : سرد
نام قدیم : آرتاویل
جمعیت استان اردبیل سال ۱۳۹۰ : ۱۲۴۸۴۸۸ نفر
مساحت استان اردبیل : ۱۷۸۱۳٫۲۳ کیلومتر مربع
تعداد شهرستان: ۱۰
تعداد بخش: ۲۹
تعداد دهستان: ۷۱
تعداد شهر: ۲۶
تعداد آبادی:۱۸۵۲
شهرستان های استان اردبیل عبارتند از:
اردبیل، بیله سوار، پارس آباد، خلخال، سرعین، کوثر، گرمی، مشگین شهر، نمین، نیر
تاریخچه استان اردبیل :
اردبیل نخستین بار بر روی لوحه‌های گلی سومریان در ۵۰۰۰ سال پیش در شهر نیپور باستان به عنوان شهری کوهستانی و با عنوان آراتا ثبت شد .
این شهر در دوره های مختلف ، مرکز ایالت آذربایجان بوده و به نام های آرتاویل ، فیروز گرد ، باذان پیروز،دارالعرفان، دارالملک ،دارالارشاد ، دارالامان و شهر مقدس (به سبب وجود مدفن اجداد صفوی) ملقب بوده است و به علت قرار داشتن در مسیر جاده ابریشم از رونق اقتصادی بسیاری برخوردار بوده و برای اولین بار بعد از اسلام موجب تشکیل دولت ملی در ایران گردید .
موقعیت جغرافیایی استان اردبیل:
استان اردبیل با ۱۷۹۵۳ کیلومتر مربع وسعت در شمال غربی فلات ایران جای گرفته و در حدود ۱/۰۹ درصد مساحت کل کشور را تشکیل می‌دهد .
این استان از شمال با جمهوری آذربایجان ،از غرب با آذربایجان شرقی، از جنوب با استان زنجان و از شرق با استان گیلان همسایه است .
۵ شهرستان این استان حدود ۳۶۹ کیلومتر با کشور جمهوری آذربایجان مرز مشترک دارند که در ۱۵۹ کیلومتر آن رودهای ارس و بالهارود در جریانند .
اقلیم و آب و هوای استان اردبیل:
سه عامل شکل دهنده اقلیم آب و هوایی استان ؛ توپوگرافی (نقشه برداری از موقعیت طبیعی ، محلی ، یا ناحیه ای با شرح چگونگی آن.) ، جریانات هوایی و زاویه تابش نورمی باشند .
اردبیل با واقع شدن در دامنه کوه مرتفع سبلان با بلندی ۱۳۵۰ متر و با فاصله کم از بندر آستارا با ارتفاع۳۰ – به منزله دامنه وسیع کوه مرتفعی مشرف بر دریاست که دارای اقلیم مناطق فوقانی از یک طرف و تأثیر پذیر از مناطق بحری از طرف دیگر است .
شهرستان اردبیل دارای چهاراقلیم مدیترانه ای گرم ، مدیترانه ای معتدل ، کوهستانی سرد و معتدل می باشد .
بارندگی در اردبیل در تمام فصول سال وجود دارد ، ولی شدت آن در بهار و پاییز بیشتر می باشد.
براساس گزارش ایستگاه هواشناسی اردبیل که در ارتفاع ۱۳۷۲ متری واقع شده ، بارندگی این شهر در سال ۱۳۷۲ برابر ۷/۳۲۷ میلی‌متر گزارش شده‌است .
این شهرستان دارای زمستان‌های بسیار سرد و تابستان‌های معتدل بوده و متوسط درجه حرارت آن در حدود هفت درجه سانتی‌گراد است.
وجود کوهستان‌های سبلان ، بزغوش و طالش ، تأثیر بخارهای دریای خزر و بادهای سردشمالی و وجود جنگل‌های شمال و شرق آن در میزان بارندگی و نوسان دمای شهرستان اردبیل بسیار مؤثر است .
(سبلان با وسعت حدود ۶ هزار کیلومتر مربع و ۴۸۱۱ متر ارتفاع در بین دو دشت پهناور مشکین شهر و اردبیل واقع شده است.)
این منطقه به جهت داشتن اقلیم بی نظیر وآب وهوایی استثنایی از دیرباز و در طول تاریخ ، مأمن و مسکن انسان ها و مهد تمدن‌ها و فرهنگ‌های مترقی بوده است .
محصولات و صنایع دستی :
محصولات کشاورزی و دامی آن : گندم ، جو، تخم چغندر قند ، سیب زمینی ، محصولات علوفه ای ، حبوبات ، میوه‌های درختی ، لبنیات وعسل است .
صنایع دستی و سوغات آن نیز: گلیم ، شال ، جاجیم ، مسند ، ورنی ، صنایع چوب ، سفال ، قالی و مصنوعات چرمی بوده و سوغاتی های آن : سرشیر، حلوای سیاه ، عسل و شیرینی های محلی هستند .
جاذبه های گردشگری و مکان های دیدنی :
استان زیبای اردبیل با جاذبه‌های طبیعی و تاریخی منحصر بفرد یکی از مناطق جالب گردشگری در ایران می‌باشد مهمترین ویژگی این استان آب و هوای مطبوع و خنک این منطقه در فصول بهار و تابستان است .
این استان هم از لحاظ آثار و ابنیه تاریخی و هم از جهت تنوع طبیعی و مراکز گردشگری از مناطق بسیار غنی ایران به شمار می‌آید.
کوه سبلان عروس کوههای ایران ، زیباترین جاده‌های خاورمیانه ، جنگلها و ییلاقهایی با چشم انداز زیبا از جمله دیگر محسنات این استان به شمار می‌آیند .
رودهای مهم آن نیز قره سو ، بالیقلو چائی و قوری چای هستند .
همچنین وجود بیش از ۱۵۰۰ اثر تاریخی بصورت تپه‌ها ، قلعه‌ها ، محوطه‌ها ، پل‌ها ، بناها و … در جای جای استان اردبیل از جمله تپه تاریخی نادر در اصلاندوز ، محوطه تاریخی پیرازمیان در مشگین شهر ، آناهیتا در سرعین ، گیلوان در شاهرود خلخال ، پل پردلیس در شهرستان کوثر و هفت چشمه در اردبیل بقاع شیخ جبرائیل و شیخ صفی الدین اردبیلی و مجموعه بزرگ بازار تاریخی اردبیل و قهقهه در مشکین شهر ، قلعه‌های اولتان در پارس آباد و قیز قلعه در بیله سوار مؤید این امر است .
از سوی دیگر جاذبه‌های متنوع طبیعی از جمله وجود بیش ۱۰۰ چشمه آب گرم و سرد معدنی در شهرهای سرعین ، نیر ، مشکین شهر و کوثر… استان اردبیل را بعنوان مهم ترین کانون آب های معدنی و درمانی کشور و سرزمین چشمه‌های بهشتی معروف ساخته است ؛ وجود کوه ها ودره‌های شگرف و زیبا همچون کوه اسطوره ای و مقدس سبلان ، دومین کوه مرتفع ایران و دره اعجاب انگیز شیروان دره سی ، رودهای پُر آب و همیشه جاری ارس ، دره رود ، قزل ازون ، قره سو و بالغلو و… ؛ دریاچه‌های زیبای شورابیل ، سبلان ، نئور و دشت های پرمحصول و فراخ اردبیل و مغان و تفرجگاه های چشم نواز فندقلوی نمین وبولاغلار نیر در کنار هوای مطبوع و دلنواز ، غذاهای لذیذ محلی و سوغاتی هایی به شیرینی عسل سبلان و حلوای سیاه اردبیل با آیین‌ها و جشنواره‌های متنوع ایام نوروز ، کوچ عشایر شاهسون ، جشنواره بابونه نمین و رغایب کلور با نمادهایی از هنرها و صنایع دستی متنوعی همچون قالی ، جاجیم و گلیم ، ورنی و هنرهای چوبی و سفال ، کاشی ومحصولات چرمی و تراش سنگ‌های تزئینی و… همه وهمه تنها گوشه ای از زیبائیها وجاذبه‌های استان اردبیل می‌باشد .
همچنین این استان قهرمان پرور افتخار دارد موطن شاه اسماعیل صفوی مروج مذهب تشیع و موسس سلسله صفوی ، که وحدت کشورمان را موجب شد و مردان بزرگی چون علامه مقدس اردبیلی، افتخار فقاهت شیعه و نیز عارف جلیل القدر شیخ صفی الدین اردبیلی باشد . مردم استان اردبیل در طول دوره های گذشته همیشه مرزدارانی شایسته برای حفظ و صیانت از کشور عزیزمان و ارزش های والای فرهنگی آن بوده اند و در این راه شهدای زیادی تقدیم نموده اند که نمونه آن مزار شهدای جنگ چالدران و سایر نبردهای سلاطین صفوی است که در قبرستان شهید گاه اردبیل آرمیده اند .
نوادگان آن شهیدان پاکباز که در حساس ترین دوره های تاریخ با نثار جان خود استقلال این مرز بوم را تضمین کرده اند ، در عصر حاضر نیز در راه اعتلای اهداف مقدس ایران اسلامی در تلاش هستند همچنین استان اردبیل ، هنوز هم در دامن خود قهرمانان بزرگی می پرورد که در میادین بین المللی پرچم پر افتخار ایران اسلامی را به اهتزاز در می‌آورند ، که نمونه بارز آن ، قویترین مرد جهان ؛ پهلوان ملی ایران ، حسین رضازاده و علی دایی کاپیتان سابق تیم ملی و پر افتخارترین فوتبالیست ایران و در عرصه دین و فرهنگ نیز آیت الله مشکینی رئیس فقید مجلس خبرگان رهبری و مرحوم آیت الله فقید مروج نمایده رهبری در استان و نماینده مردم استان در مجلس خبرگان ، می‌باشند .
تصاویر استان زیبای اردبیل
منابع :
http://www.miras-ar.ir/
http://fa.wikipedia.org
/http://www.ostan-ar.ir/
amar.org.ir
تیشنیه
